Марс аста-секин, лекин шубҳасиз ўзининг «катта ойи»ни парчалаб ташлайди. Олимларнинг фикрича, Қизил сайёра атрофида Сатурн ҳалқаларига ўхшаш вайроналар ҳалқаси пайдо бўлиши мумкин.
Олимлар гуруҳи The Planetary Science Journal журналида Марснинг каттароқ йўлдоши Фобос келажакда Марснинг тортишиш кучидан азият чекиши ҳақида янги мақола чоп этди.
Охир оқибат, Марс ўз сунъий йўлдошини парчалаб ташлайди ва сайёра атрофида худди Сатурнники каби ҳалқалар пайдо бўлади, деб ёзади Live Science нашри.
Олимларнинг фикрича, Фобосда Марс ўзининг тортишиш кучи билан унга салбий таъсир кўрсатмоқда. Бу сунъий йўлдош Қизил сайёра атрофида вайроналар ҳалқаси ҳосил бўлиши билан парчаланиб кетишига олиб келадиган аломатлар борлигига ишора қилади.
Аниқланишича, Фобос юзасида илгари астероидлар урилиши натижасида пайдо бўлган ғайриоддий ёриқлар аслида тобора кенгайиб бораётган канёнлар ҳисобланади ва бу кенгайиш Қизил сайёранинг каттароқ сунъий йўлдошига тортишиш таъсири билан боғлиқ.
Шунинг учун олимлар Фобос Марсга яқинлашганда аста-секин парчаланиб кетишини тахмин қилмоқда. Беқарор орбитага эга бўлган ушбу сунъий йўлдош ҳар 100 йилда деярли 2 метр тезликда Қизил сайёрага яқинлашмоқда.
Тахминларга кўра, Фобос ҳам Марснинг бир бўлаги, ҳам сайёранинг тортишиш кучи билан жалб қилинган астероид бўлиши мумкин. Унинг энг кенг нуқтаси диаметри атиги 27 км.ни ташкил қилади. Ернинг сунъий йўлдоши бўлган Ойнинг диаметри 3475 км. Aгар Ой Ердан 384 400 км узоқликда жойлашган бўлса ва 27 кун ичида сайёра атрофида бир марта айланиб юрса, Фобос Марсдан бор-йўғи 6 минг км узоқликда бўлиб, 24 Ер соатида сайёра атрофида уч марта айланиб чиқади.
Олимларнинг фикрича, Марсга аста-секин яқинлашиб келаётган Фобосга сайёрамизнинг тўлқини деб аталадиган кучлар таъсир кўрсатмоқда ва бу кучлар аллақачон сунъий йўлдош юзасида ёриқлар пайдо бўлишига олиб келган.
Aгар Фобос тезроқ парчаланмаса, тахминан 40 миллион йилдан кейин у Марс юзасига тушади. Aммо агар биз олимларнинг тахминлари тўғри бўлса, у аллақачон йўқолиш жараёнида ва ажралмас объект сифатида анча олдин йўқ бўлиб кетиши мумкин.
2024-йилда Марс йўлдошларига учадиган япон космик кемаси Martian Moon Exploration Фобос билан нима содир бўлаётганини аниқроқ айта олади. У нафақат жисмнинг юзаси ва ички тузилишини ўрганади, балки тош намуналарини олиб, 2029-йилда Ерга етказади.
Sizda shikoyat, taklif yoki murojaat bormi? Bizga @demokratuz_aloqabot orqali murojaat qiling!
