Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Ilg‘or texnologiyalar markazi olimlari mamlakat tarixida ilk bor inson genlarini chuqur o‘rganish — ya’ni genlarni to‘liq o‘qish va tahlil qilish bo‘yicha keng ko‘lamli tadqiqot o‘tkazdi.
Tadqiqot natijalari o‘zbekistonliklarda ilgari dunyoda noma’lum bo‘lgan o‘nlab yangi gen o‘zgarishlari mavjudligini ko‘rsatdi.
Bolalarning 86 foizi “buzilgan” gen tashuvchisi
Mutaxassislarning ma’lum qilishicha, tekshiruvda qatnashgan har ikkinchi bolada irsiy mutatsiyalar aniqlangan. Eng tashvishlisi, bolalarning 86 foizi hech bo‘lmaganda bitta “buzilgan” gen tashuvchisi ekani ma’lum bo‘lgan. Bu ko‘rsatkich xalqaro me’yordan ikki barobar yuqori.
Sabab – qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlar
Olimlar bu holatni ayrim hududlarda qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlar ulushining yuqoriligi bilan izohlashmoqda. Ba’zi viloyatlarda bunday nikohlar umumiy nikohlarning choragiga yaqin qismini tashkil etadi.
Genetik o‘zgarishlar sog‘liq holatiga ham ta’sir ko‘rsatadi
Mutaxassislar fikricha, aniqlangan genetik mutatsiyalar kelgusi avlodlarda nafaqat irsiy kasalliklar, balki diabet, yurak-qon tomir kasalliklari va onkologik xastaliklar kabi keng tarqalgan kasalliklarning rivojlanish xavfini oshiradi.
Bu holat, shuningdek, kelajak avlodlar orasida umumiy sog‘liq holatining yomonlashishiga olib kelishi mumkin.
Nikohdan oldin genetik tekshiruv zarur
Olimlar nikohdan oldin juftliklarni genetik tahlildan o‘tkazish, shuningdek, bolalarni erta skrining va profilaktika dasturlariga jalb etish zarurligini ta’kidlashmoqda.
Ularning fikricha, bu orqali kasalliklarni erta bosqichda aniqlash va samarali davolash imkoniyati yaratiladi.
Sizda shikoyat, taklif yoki murojaat bormi? Bizga @demokratuz_aloqabot orqali murojaat qiling!
