Yangiliklar

Илон Маскнинг космик кемаси 2022 йилда биринчи парвозини амалга оширадими?

Илон Маскнинг космик кемаси 2022 йилда биринчи парвозини амалга оширадими?

«Starship» космик кемаси Илон Маскнинг ҳалигача энг улуғвор лойиҳасидир. У дунёдаги энг бой одам одамларга узоқ шаҳарларга суборбитал парвозларни амалга ошириш, шунингдек, Марс каби сайёраларга ташриф буюришда ёрдам бермоқчи.

Бир неча йил олдин, бу ҳақда SpaceX да янгиликлар деярли ҳар куни пайдо бўлди. Чунки улар мунтазам равишда космик кемаларини синовдан ўтказдилар. Бироқ бу йил компания жуда кам ҳолларда ўзини эслатди яъни лойиҳанинг ривожланиш тезлиги анча секинлашди.

Тахминларга кўра, бу компаниянинг NASAнинг «Aртемис» дастуридаги иштироки билан боғлиқ бўлиб, унинг мақсади одамларни Ойга қайтаришдир. Aммо космик агентлик билан ҳамкорлик қандай қилиб Starshipнинг ривожланишига халақит бериши мумкин, деган савол туғилиши табиий?

SpaceX Starship космик кемасини камроқ синовдан ўтказишининг сабаби NASA хавфсизлик талабларининг ортиши бўлиши мумкин. 2020-йилда Илон Маск жуда дадил ҳаракат қилди ва иш устида кўп синов ўтказди. Баъзан улар прототипларнинг портлаши билан якунланди, аммо тадбиркор уларга енгил муносабатда бўлиб, бу йўл билан улар камчиликларни тезроқ топишларини айтди.

Бироқ «Aртемис» дастурининг тўлиқ ҳуқуқли иштирокчиси бўлган компания бундай дадил қарорларни қабул қила олмайди. Илгари Илон Маск астронавтларни Ойга муддатидан олдин бемалол юбориши мумкинлигини айтган эди. Шунингдек, у Марсда жамият қуриш режаси ва бошқа кўплаб ғоялар билан ўртоқлашди. Aммо NASA билан ҳамкорлик бошланганидан кейин компания эҳтиёткорроқ ҳаракат қила бошлади. Эҳтимол, у аллақачон «Starship» кемасини тўлиқ парвозга чиқарган бўларди, аммо бу воқеа ортга сурилмоқда.

Маълум бўлишича, «Starship» космик кемаси фақатгина техник муаммолар туфайли парвозни амалга оширмаётгани йўқ. Синовдан олдин SpaceX AҚШ Федерал Aвиация маъмуриятидан рухсат олиши керак. Яшил чироқни ёқиш учун қилинган биринчи уриниш муваффақиятсиз тугади. Раҳбарият Бока-Чикадаги SpaceX учиш майдончаси атроф-муҳитга зарарли эканлиги сабабли ундан воз кечди. Иккинчи уриниш янада муваффақиятли бўлди, аммо компанияга табиатга юкни камайтириш учун 75 та муаммони ҳал қилиш буюрилди. Шундай қилиб, компания ҳали ишга тушириш учун лицензияга эга эмас.