Iqtisod

Ўзбекистонда йилига қанча заҳарли моддалар ажралиб чиқади?

Ўзбекистонда йилига қанча заҳарли моддалар ажралиб чиқади?

2022 йилда Ўзбекистондаги завод ва фабрикалар атмосферага 874 минг тонна ифлослантирувчи моддалар чиқарган. 2023 йилда Вазирлар Маҳкамаси томонидан 145 та саноат корхонаси ҳудудидаги 723 та чанг ва газ йиғиш агрегатларини таъмирлаш ёки тўлиқ алмаштириш ҳисобига ҳажмни қисқартириш режалаштирилган, деб хабар қилди Экология вазирлиги матбуот хизмати.

Иссиқлик электр станциялари ва цемент ишлаб чиқариш корхоналари атмосферага энг салбий таъсир кўрсатмоқда.

360,5 минг тонна (40 фоиз) нефт ва газ, 200 минг тонна (22,8 фоиз) энергетика, 185,5 минг тонна (21,2 фоиз) металлургия, 25 минг тонна (2,8 фоиз) қурилиш ва 103 минг тоннаси ҳиссасига тўғри келади. (11,7%) – бошқа тармоқлар учун.

Бугунги кунда мамлакатимизда 12 иссиқлик электр станцияси, 36 цемент заводи, 15 нефт ва газни қайта ишлаш корхонаси, 4 металлургия корхонаси фаолият юритмоқда.

Шунингдек, автомобиллардан чиқадиган заҳарли чиқиндиларни камайтириш керак. Расмийлар жамоат транспортининг камида 50 фоизини газ, электр энергияси ва бошқа муқобил ёқилғига ўтказишни режалаштирмоқда.

Бугунги кунда мамлакатда 3,26 миллион автомобил мавжуд. Уларнинг 24 фоизи бензин, 74 фоизи газ билан ишлайди. Улар йилига ўртача 1,3 миллион тонна зарарли моддаларни атмосферага чиқаради.

Автомобиллардан чиқадиган чиқиндиларни камайтириш мақсадида юк автомобиллари ҳаракати ва йўлларнинг ифлосланишини тартибга солиш бўйича назорат чора-тадбирларини кучайтириш, мотор ёқилғиси ишлаб чиқаришни Евро-5 стандартига етказиш, 2030 йилга бориб электромобиллар сонини 15 фоизга етказиш, шунингдек, автомобил йўлларининг ифлосланишини яхшилаш зарур.

Корхоналардан чиқаётган заҳарли чиқиндиларни камайтириш учун эса Тошкент, Ангрен, Бекобод, Олмалиқ, Оҳангарон, Чирчиқ шаҳарлари ҳамда Навоий, Қашқадарё ва Фарғона вилоятларидаги йирик саноат объектлари атрофидаги атмосфера ҳавоси ҳолатини онлайн мониторинг қилиш тизимини жорий этиш зарур. Шунингдек, чанг ва газ йиғиш тизимларининг самарадорлигини ошириш керак.

Биринчи босқичда 2023 йилда Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятидаги 77 та саноат корхонасига 190 та, иккинчи босқичда 2024-2025 йилларда Навоий, Қашқадарё ва Фарғона вилоятларидаги 106 та корхонага 265 та қурилма ўрнатилади.

2023-2025 йилларда 450 та йирик саноат корхонасида 2,2 мингга яқин чанг-газ йиғиш агрегати самарадорлигини ошириш, янги ишга туширилган саноат объектларида камида 99,5 фоиз фойдали ускуналар ўрнатиш режалаштирилган.