Буюк Британиядаги Уорвик университети астрономлари Сомон йўлидаги сайёра қолдиқлари билан ўралган энг қадимги юлдузни аниқлашди. Бу ҳақда Monthly Notices of the Royal Astronomical Society журналида чоп этилган мақолада айтилади.
Тадқиқотчилар ҳарорати тўрт минг келвиндан (К) паст бўлган иккита ўта совуқ оқ митти – WD J1922+0233 (3340 К) ва J2147-4035 (3050 К) юлдузларини ўрганишди. Иккала юлдуз ҳам юқори металлликка эга ва улар атрофида айланиб юрадиган осмон жисмларининг қолдиқлари билан қопланган. Улар Ердан 128 ва 88 ёруғлик йили масофасида жойлашган.
WD J2147-4035 инфрақизил нурланишнинг кучли ютилиши билан ажралиб туради, лекин айниқса аниқ қизил оптик рангга эга. Унинг фотосферасида натрий, литий, калий ва эҳтимол углерод каби элементларнинг мавжудлиги аниқланган. Бу эса уни металл билан қопланган энг қадимги оқ митти юлдузга айлантирган. Унинг ёши тахминан 10,7 миллиард йилга тенг. Бу даврнинг 10,2 миллиард йили юлдузни совутишга сарфланган. Шу билан бирга, литий ва калийнинг юқори миқдори қуёш тизимидаги бошқа ҳар қандай космик объектга ўхшамайди, шунинг учун парчаларнинг келиб чиқиши номаълумлигича қолмоқда.
Оқ митти J1922+0233 кўк рангга эга, бу унинг паст ҳарорати учун одатий эмас. Бу хусусият фотосферада газ молекулаларининг эластик бўлмаган тўқнашуви туфайли оптик қизил ва инфрақизил нурланишнинг кучли атмосфера ютилиши билан изоҳланади. У WD J2147-4035 дан бир оз ёшроқ бўлиб, совутиш ёши тахминан 9 миллиард йил ва кимёвий жиҳатдан Ернинг континентал қобиғига ўхшаш қолдиқлар билан ўраб олинган.
Бу парчалар ота-юлдуз эволюциясидан омон қолган қадимги сайёралар тизимига тегишли бўлиб, аввал қизил гигантга, кейин эса оқ миттига айланди. Шундай қилиб, WD J1922+0233 ўз сайёралари ёки улардан қолганлари борлиги маълум бўлган энг қадимги оқ митти юлдуздир.
Sizda shikoyat, taklif yoki murojaat bormi? Bizga @demokratuz_aloqabot orqali murojaat qiling!
