Jahon

BMT: 2022-yilda mojarolarda bolalarga nisbatan jiddiy huquqbuzarliklar qayd etilgan

BMT: 2022-yilda mojarolarda bolalarga nisbatan jiddiy huquqbuzarliklar qayd etilgan

Birlashgan Millatlar Tashkilotining 2022-yilgi bolalar va qurolli mojarolar haqidagi hisobotida bolalar qurolli to’qnashuvlardan nomutanosib ta’sir ko’rsatishda davom etishi aniqlangan.

BMT ma’lumotlariga ko’ra, 2022-yilda bolalar qurolli to’qnashuvlardan nomutanosib ta’sir ko’rsatishda davom etgan, bu davrda bolalarga nisbatan 27 180 ta jiddiy qoidabuzarliklar qayd etilgan. Buni BMTning 2022-yil uchun bolalar va qurolli mojarolar bo‘yicha hisoboti ma’lumotlari tasdiqlaydi.

1982-yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi “Isroilning tajovuzkor harakatlari qurboni boʻlgan koʻp sonli begunoh falastinlik va livanlik bolalardan dahshatga tushgan” va har yili 4-iyunni Xalqaro tajovuz qurbonlari boʻlgan begunoh bolalar kuni sifatida nishonlashga qaror qildi.

Bolalarga nisbatan sodir etiladigan eng keng tarqalgan huquqbuzarliklar jangovar harakatlarga bolalarni yollash va ulardan foydalanish, qotillik, jinsiy zo’ravonlik, o’g’irlash, maktab va shifoxonalarga hujum qilish, insonparvarlik yordamini rad etishdir. Bolalar urushayotgan tomonlar tomonidan dahshatli miqyosda nishonga olinmoqda.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining 2022-yilgi bolalar va qurolli mojarolar haqidagi hisobotida bolalar qurolli to’qnashuvlardan nomutanosib ta’sir ko’rsatishda davom etishi aniqlangan. 2021 yilda qurolli mojarolarda bolalarga nisbatan 23 982 ta jiddiy huquqbuzarlik qayd etilgan bo‘lsa, 2022-yilda bu ko‘rsatkich 27 180 taga yetdi.

“Buzilishlar monitoring mexanizmi orqali kuzatilgan 24 mamlakat va bir mintaqada 18 890 nafar bolaga (13 469 o‘g‘il, 4 638 qiz va 738 jinsi noma’lum bolalar) ta’sir ko‘rsatdi. Eng koʻp huquqbuzarliklar 8631 nafar bolaning oʻldirilishi (2985 ta holat) va jarohati (5655 tasi), shuningdek, 7622 nafar bolani yollash va ishlatish hamda 3985 nafar bolani oʻgʻirlash bilan bogʻliq”, — deyiladi hisobotda.

Hisobotga ko’ra, janglarning yangi hududlarga tarqalishi Myanmada jiddiy qonunbuzarliklar sonining 140 foizga oshishiga yordam berdi. Qurolli guruhlarning bo’linishi va jamoalararo zo’ravonlik Janubiy Sudandagi bolalarga ta’sir ko’rsatdi va bu mintaqada jiddiy qonunbuzarliklarning 135 foizga oshishiga olib keldi. Qurolli guruhlar, shu jumladan BMT tomonidan terroristik guruhlar deb tasniflangan guruhlar faolligining kuchayishi markaziy Sahelda, xususan Burkina-Fasoda vaziyatning jiddiy yomonlashishiga olib keldi va jiddiy qonunbuzarliklarning 85 foizga oshishiga olib keldi.

Jiddiy qoidabuzarliklarni kuzatish va tekshirish nihoyatda qiyin boʻlib qolgan boʻlsa-da, jumladan, kirish cheklovlari tufayli, eng koʻp jiddiy qoidabuzarliklar Kongo Demokratik Respublikasi, Isroil, Somali, Ukraina, Afgʻoniston va Yamanda tasdiqlangan.

Hisobotda qayd etilishicha, maktab va shifoxonalarga hujumlar, xususan, Ukraina, Burkina-Faso, Isroil, Myanma, Mali va Afg‘onistonda 112 foizga oshgan. Shuningdek, ayniqsa Isroil va Myanmada bolalarga qarshi haqiqiy o‘q-dorilardan foydalanish va haddan tashqari kuch ishlatish holatlari ko‘paygan.