Сомон йўлининг «ғойиб бўлган» сайёралари сирлари аниқланди. Астрономлар катта йўқотишларни топишга муваффақ бўлишди.
Олимлар нима учун маълум ўлчамдаги экзопланеталарни аниқлаш деярли мумкин эмаслигини аниқладилар.
Бугунги кунга келиб, олимлар галактикамизда 3888 юлдуз атрофида айланадиган 5197 экзопланета мавжудлигини билишади. Яна 8992 Сайёра ушбу номга номзодлар мақомида туради. Ушбу экзопланеталарнинг аксарияти жуда йирик ва уларнинг радиуси ердан 2,5 баравар, ҳаттоки, ўндан ҳам каттароқ. Супер-ерлар деб аталадиган сайёраларнинг яна бир гуруҳи мавжуд – бу ердан 1,4 баравар катта радиусли тошли экзопланеталардир.
Аммо нима учун катталиги ўртада бўлган сайёралар жуда кам? Яна бир сир шундаки, юзлаб юлдуз тизимларида олимлар уйғун орбиталарда жойлашган бир хил ўлчамдаги сайёраларни топдилар. Янги тадқиқот ушбу жумбоқларга жавоб беради, деб ёзади ScienceAlert нашри.
Халқаро астрофизиклар гуруҳи янги туғилган сайёраларга таъсир этувчи кучларнинг ўзаро таъсирини тушунтириб берадиган янги моделни таклиф қилди.
Бунинг учун олимлар суперкомпьютердан сайёралар тизими ривожланишининг дастлабки 50 миллион йилини тақлид қилган сайёралар миграцияси моделини яратиш учун фойдаланган. Уларнинг моделида газ ва чангдан ясалган протопланетар дисклар ҳам кўчиб юрувчи сайёралар билан ўзаро таъсир ўтказиб, уларни юлдузларига яқинлаштиради ва резонанс орбиталарида жойлашган бўлади.
Бир неча миллион йил ичида протопланетар диски йўқолади, орбиталар беқарорлашади ва бу сайёраларнинг тўқнашувига олиб келади. Шу билан бирга, сайёраларнинг кўчиши уларнинг уйғун орбиталарда жойлашишига сабаб бўлиши мумкин.
Олимларнинг фикрига кўра, айнан Сайёра шаклланишининг бундай модели маълум ўлчамдаги экзопланеталарнинг йўқлигини ва бошқа ҳолатда уларнинг ғайриоддий тўғри жойлашишини ифодалайди.
Sizda shikoyat, taklif yoki murojaat bormi? Bizga @demokratuz_aloqabot orqali murojaat qiling!
